Αγχώδεις διαταραχές, κρίσεις πανικού, αυτοάνοσα, δερματικές παθήσεις, βρογχικό άσθμα, στομαχικά έλκη, ευερέθιστο έντερο, κεφαλαλγίες, ινομυαλγίες, καρδιοπάθειες, υψηλή αρτηριακή πίεση, στυτική δυσλειτουργία, προβλήματα ύπνου, είναι μόνο μερικές από τις παθήσεις που συχνά έχουν τις ρίζες τους σε ψυχοσωματικά αίτια.

Ο Ιπποκράτης πρέσβευε πως κάθε ασθένεια και νόσος ξεκινά πρώτα από την ψυχή και στην συνέχεια καταλήγει στο σώμα.

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα αποτελούν μια κραυγή αγωνίας μιας καταπιεσμένης πλευράς του εαυτού μας, η οποία αναζητά τρόπους να γίνει κατανοητή, διαχειρίσιμη και θεραπεύσιμη.

Στο πέρασμα των χρόνων παραδοσιακές και σύγχρονες ιατρικές πρακτικές αναθεωρούν όλο και περισσότερο τη στάση πως η ασθένεια είναι ο εχθρός που επιτίθεται στο σώμα και πρέπει να αντιμετωπιστεί μόνο ως σύμπτωμα αλλά συνυπολογίζουν και συνεκτιμούν τη νοητική, τη συναισθηματική και την πνευματική ταυτότητα του ασθενή ως σύνολο καθώς το φυσικό σώμα δεν είναι δυνατόν να διαχωριστεί από το νοητικό και το συναισθηματικό.

Τα άτομα που υποφέρουν από ψυχοσωματικές παθήσεις πέραν του σωματικού συμπτώματος αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες στην καθημερινότητα τους, στην εργασία, στο σχολείο ή σε άλλες κοινωνικές δραστηριότητες, εξαιτίας αυτών. Γίνονται ευάλωτοι συναισθηματικά καθώς νιώθουν ότι οι ιατρικές τους ανάγκες δεν ικανοποιούνται και πολύ συχνά εξαντλούνται ψυχικά, σωματικά αλλά και οικονομικά προσπαθώντας να βρουν λύση στο πρόβλημά τους.

Οι πιο συχνές αιτίες των ψυχοσωματικών ασθενειών οφείλονται σε καταπιεσμένες ανάγκες, σε εσφαλμένα αισθήματα ενοχών καθώς και στην ανάγκη για προσοχή ή διαφυγή από μία δυσάρεστη κατάσταση.

Άτομα που διαχειρίζονται τη ζωή τους με ένταση, βιώνουν αυξημένο στρες, κατακλύζονται από θυμό, από ανέκφραστες επιθυμίες, που παραμελούν τον εαυτό τους και διοχετεύουν όλη τους την ενέργειά στη φροντίδα των άλλων, είναι αυτά που βάλλονται συχνότερα και εντονότερα.

Οι βιολογικές διεργασίες που επιτελούνται στο σώμα όταν το άτομο βιώνει τα παραπάνω για μεγάλα χρονικά διαστήματα, έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση αυτών των παθήσεων.

Σε κάθε περίπτωση πριν οδηγηθούμε στην ερμηνεία κάποιου συμπτώματος ως ψυχοσωματικού, θα πρέπει να έχουμε αποκλείσει ότι είναι αποτέλεσμα μιας αμιγώς βιολογικής νόσου που έχει για παράδειγμα αντίστοιχα συμπτώματα.

Ο σημαντικότερος παράγοντας πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης των ψυχοσωματικών εκδηλώσεων είναι η μείωση του άγχους. Οι θεραπείες συμπεριφοράς, η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική αποτελούν αποτελεσματικές παραμέτρους αντιμετώπισης και συνίστανται σε όλα τα άτομα με ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία το άτομο θα γνωρίσει τον εαυτό του, θα έρθει σε επαφή με τις ανάγκες του, θα μάθει να τις εκφράζει και θα αρχίσει να ζει σύμφωνα με τις επιλογές του. Θα αποκτήσει σεβασμό για τον εαυτό του. Επίσης θα εξετάσει την υιοθέτηση νέων συμπεριφορών όπως το να είναι ειλικρινής με τους άλλους αλλά και με τον εαυτό του, να αντιμετωπίζει ρεαλιστικά εκείνα που μπορεί αλλά και εκείνα που δεν μπορεί να ελέγξει, να μπορεί να επικοινωνεί πιο άμεσα με τα οικεία του πρόσωπα, να φροντίζει τους άλλους και τον εαυτό του ισάξια, να δημιουργεί ελεύθερο χρόνο, να μάθει τεχνικές χαλάρωσης όταν βρίσκεται σε στρεσογόνες καταστάσεις και να αναθεωρεί μοτίβα σκέψεων ή σχέσεις που δεν είναι υγιείς. Τέλος, θα μάθει να αποδέχεται όλες τις πλευρές της προσωπικότητάς του, να τον συγχωρεί, να τον αγαπάει χωρίς κριτική, καταφέρνοντας έτσι να διατηρήσει την ισορροπία που είναι απαραίτητη για την υγεία του.

"Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και αυτός που χρειάζεται την φροντίδα είναι ο άνθρωπος κι όχι η ασθένεια" σύμφωνα με τον Ιπποκράτη.

Είναι σημαντικό να βρεις και να αναπτύξεις το δικό σου υγιή και αποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης των ψυχολογικά πιεστικών καταστάσεων όχι μόνο για τη δική σου ισορροπία και ευημερία αλλά και για όλους εκείνους που αγαπάς.

Ας θυμηθούμε την πολύ γνωστή φράση:

Μίλησε, γιατί όταν δεν μιλάει το στόμα, μιλάει το σώμα.